พระพุทธศาสนาเป็นเรื่องของปัญญา ไม่ใช่เรื่องของการไม่เข้าใจ บอกให้ทำก็ทำ ด้วยความไม่รู้ แม้แต่การนั่งภาวนา ภาวนาคืออะไร ถ้ายังไม่รู้จักก็ไปนั่งด้วยความไม่รู้ และสำคัญว่า การนั่งภาวนา คือ การปฏิบัติ เพราะฉะนั้น การปฏิบัติในพระพุทธศาสนาจึงไม่ใช่การนั่งภาวนา ท่องบ่นคำต่าง ๆ
ภาวนาคืออย่างไร
ภาวนา หมายถึง การอบรมเจริญ การยังกุศลที่ยังไม่เกิดให้เกิดขึ้น ภาวนาจึง ไม่ใช่เป็นการไปทำอะไรด้วยความไม่รู้ ไม่ใช่การท่องบ่น ไม่ใช่เป็นการต้องการที่จะกระทำอย่างหนึ่งอย่างใดด้วยความไม่รู้ ด้วยความไม่เข้าใจ แต่เป็นการอบรมเจริญกุศลให้มีขึ้น ให้เจริญยิ่งขึ้น
ในทางพระพุทธศาสนา แสดงถึงภาวนา ๒ ที่เป็นสมถภาวนา และ วิปัสสนาภาวนา สมถภาวนา เป็นการอบรมความสงบของจิตจนบรรลุฌานขั้นต่างๆ เมื่อฌานไม่เสื่อม ตายไปเกิดที่พรหมโลก ส่วน วิปัสสนาภาวนาเป็นการอบรมปัญญา เมื่อปัญญาเจริญยิ่งขึ้น ย่อมรู้ความจริง คือ รู้แจ้งอริยสัจจธรรมทั้ง ๔ ละกิเลสได้ตามลำดับมรรค สูงสุดคือ บรรลุความเป็นพระอรหันต์ ดับภพชาติ ไม่ต้องกลับมาเวียนว่ายตายเกิดอีกต่อไป
การเจริญสมถภาวนา และ วิปัสสนาภาวนา ภาวนาที่ถูกต้องคือจิตต้องสงบจากอกุศล มีสติสัมปชัญญะประกอบร่วมด้วย การอบรมต้องเริ่มจากการศึกษาพระธรรมให้เข้าใจหลักธรรมและเห็นโทษของอกุศลธรรมทุกชนิดทั้งโลภะ โทสะ โมหะ และเห็นคุณของกุศลธรรมทุกชนิด เมื่อมีสติระลึกถึงพระพุทธคุณ พระธรรมคุณ พระสังฆคุณ คุณของศีล จาคะ ความตาย ความปฏิกูลของร่างกาย และ มีเมตตากับสัตว์ทุกหมู่เหล่า เป็นต้น ชื่อว่าสมถถาวนา เมื่อมีสติระลึกรู้สภาพธรรมที่กำลังปรากฏ เป็นสติปัฏฐาน เมื่อปัญญามีกำลังมากขึ้นจนเห็นไตรลักษณ์ เป็นต้น ชื่อว่าการเจริญวิปัสสนา ทั้งหมดเป็นเรื่องของปัญญาที่ทำกิจของปัญญา
อย่างไรก็ตาม ถ้าไม่ศึกษาพระธรรมคำสอนของสมเด็จสัมมาสัมพุทธเจ้า อย่างละเอียดรอบครอบ หรือศึกษาอย่างเผินๆ ไม่สามารถแยกกุศลและอกุศลได้ อาจเกิดความเข้าใจผิดเห็นผิด หรือทำตามที่เขาบออกให้ทำอย่างนั้นอย่างนี้โดยที่ไม่มีความเข้าใจอะไรเลย คิดว่าทำอย่างนั้นแล้วจะทำให้เกิดสมาธิ เกิดปัญญา ก็เป็นตัวตนที่จะทำด้วยความต้องการ ขัดกับคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ในเรื่องอนัตตา ซึ่งเป็นความเห็นผิด
พระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงนั้น มีความละเอียดลึกซึ้งอย่างยิ่ง ทั้งหมดเป็นไปเพื่อความเข้าใจถูกเห็นถูกโดยตลอด ไม่ว่าจะทรงแสดงโดยพยัญชนะใด นัยใด ก็ไม่พ้นไปจากเพื่อความเข้าใจถูกเห็นถูก เพื่อความเจริญขึ้นของกุศลธรรม เป็นไปเพื่อขัดเกลากิเลสของตนเอง
พระพุทธศาสนาเป็นเรื่องของปัญญา ไม่ใช่เรื่องของการไม่เข้าใจ บอกให้ทำก็ทำ ด้วยความไม่รู้ แม้แต่การนั่งภาวนา ภาวนาคืออะไร ถ้ายังไม่รู้จักก็ไปนั่งด้วยความไม่รู้ และสำคัญว่า การนั่งภาวนา คือ การปฏิบัติ เพราะฉะนั้น การปฏิบัติในพระพุทธศาสนาจึงไม่ใช่การนั่งภาวนา ท่องบ่นคำต่าง ๆ เพราะการปฏิบัติ คือ การรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่มีจริงในขณะนี้ที่เป็นแต่เพียงธรรมไม่ใช่เรา ซึ่งเกิดได้ในขณะไหนเมื่อไหร่ก็ได้โดยไม่ได้จำกัดว่าตอนนั่ง หรือตอนไหน .
