Home » ทำสมาธิ

ทำสมาธิ

( Somboon )

by Pakawa

ลักษณะของสมาธิไม่ใช่ลักษณะของความสงบ เอกัคคตาเจตสิก เกิดกับจิตที่เป็นอกุศลได้ ตั้งมั่นคงด้วยอกุศลก็ได้ ไม่ใช่ความสงบ เพราะฉะนั้น อย่าปนสภาพของความสงบกับลักษณะของสมาธิซึ่งมีทั้งมิจฉาสมาธิ เป็นอกุศลสมาธิได้ ความสงบคือสภาพธรรมทีดีงามที่ปราศจากโลภะ โทสะ โมหะ ขณะที่ต้องการทำสมาธิ ต้องการจดจ้อง ขณะนั้นมีโลภะ ความต้องการ ไม่สงบ สงบคือต้องสงบจากกิเลส อกุศล

#ทำสมาธิ

โดยมากทุกคนพูดถึงทำสมาธิ ให้ทำสมาธิ แต่ไม่ได้แสดงว่า มิจฉาสมาธิ ต่างกับสัมมาสมาธิอย่างไร ทุกคนก็คิดว่าทำสมาธิต้องดีทั้งหมด ที่ทำนั้นถูกแล้ว เป็นสัมมาสมาธิแล้ว แต่ต้องเทียบว่าต่างกันอย่างไร ถ้าไม่มีความรู้ความเข้าใจเลยแน่นอนต้องเป็น มิจฉาสมาธิ แต่ถ้ามีความรู้ความเข้าใจขึ้น จะไม่มีที่จะทำอย่างนั้น เพาะว่าการภาวนา คือการอบรมความรู้ความเข้าใจสภาพธรรมะในขณะนี้ จนกว่าสังขารขันธ์จะปรุงแต่งทำให้สัมมาสติ สัมมาสมาธิ เกิดขึ้น ซึ่งทุกอย่างเป็นอนัตตา แต่ต้องเริ่มจากการฟังพระธรรมศึกษาพระธรรมจนเป็นความเข้าใจเสียก่อน
     สมาธิโดยองค์ธรรมคือเอกัคคตาเจตสิกคือความตั้งมั่นของจิต ซึ่งเจตสิกนี้เกิดกับจิตทุกประเภท เพราะฉะนั้นเอกัคคตาเจตสิกจึงเกิดกับจิตที่เป็นอกุศลจิตด้วย ดังนั้น ขณะใดที่เป็นอกุศล ขณะนั้นก็มีสมาธิชั่วขณะนั้นด้วย ดังนั้นการตัดสินว่าถูกต้องเป็นสิ่งที่ดีจึงไม่ได้วัดที่ความตั้งใจมั่นหรือการมีสมาธิ เพราะสมาธินั้นมีทั้งที่เป็นมิจฉาสมาธิ (สมาธิที่เป็นอกุศล) และสัมมาสมาธิ (สมาธิที่เป็นกุศล) ดังนั้นจึงไม่ต้องไปทำสมาธิเลย เพราะเมื่อศึกษาพระอภิธรรมแล้วก็รู้ว่ามีเอกัคคตาเจตสิกเกิดกับจิตทุกขณะมีความตั้งมั่นของจิตแล้ว มีสมาธิแล้วในขณะนั้น แต่เรามักสำคัญว่าการปฏิบัติธรรม การเจริญปัญญาจะต้องนั่งสมาธิ เพราะฉะนั้นเหตุให้ปัญญาเกิด เกิดจากการฟังพระธรรม หากนั่งสมาธิแล้ว มีความจดจ่ออยู่ที่อารมณ์ใด อารมณ์หนึ่ง นิ่งแต่ปัญญารู้อะไรบ้าง ดังนั้นพระพุทธศาสนาจึงเป็นเรื่องของปัญญา ถ้าทำสิ่งใดแล้วปัญญาไม่เจริญ ได้แต่ความนิ่ง ตั้งมั่นก็ไม่สามารถละกิเลสได้ กับจะติดในความนิ่งความไม่ซัดส่ายไปเพราะไม่คิดเรื่องอะไร แต่ปัญญาไม่ได้รู้อะไร
    สัมมาสมาธิในการเจริญปัญญา จึงเป็นเรื่องของความตั้งมั่นของจิตที่เป็นเอกัคคตาเจตสิกที่เกิดกับจิตที่เป็นกุศลที่ประกอบด้วยปัญญาคือ ขณะที่สติเกิดระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่มีจริงในขณะนี้ว่าเป็นธรรมไม่ใช่เรา ขณะนั้นก็มีทั้ง ศีล สมาธิ และปัญญาด้วย การปฏิบัติที่ถูกต้องจึงต้องเริ่มจากการฟังพระธรรมให้เข้าใจก่อน หากจะทำขนมเค้ก แต่ไม่รู้จักวิธีการทำ ไม่รู้จักเครื่องปรุง ไม่ศึกษาว่าเค้ก เป็นอย่างไร การทำนั้นก็ไม่สำเร็จ ไม่ถูกต้อง การจะปฏิบัติธรรมก็ต้องรู้ก่อนว่า ธรรมคืออะไร เพราะเราใช้คำว่า ปฏิบัติธรรมธรรมคือสิ่งที่มีจริงในขณะนี้ เช่น เห็น ได้ยิน คิด เป็นจิต เป็นสิ่งที่มีจริง ความโลภ โกรธ  มีจริง เป็นธรรม เป็นเจตสิก เสียง แข็ง มีจริง เป็นรูป 
     ความจริงจึงมีแต่ จิต เจตสิก รูป ซึ่งมีอยู่แล้วในชีวิตประจำวัน การรู้จักธรรมนี้ก็เพื่อปัญญารู้ความจริงว่าเป็นธรรมไม่ใช่เรา ดังนั้นในเมื่อธรรมมีอยู่ในชีวิตประจำวัน ไม่ได้อยู่ที่ท้อง ยุบพอง ไม่ได้อยู่ในห้องปฏิบัติ ไม่ได้อยู่ตอนที่นั่งสมาธิ แต่ขณะนี้เองมีธรรม หนทางในการรู้ความจริงที่เป็นธรรมในขณะนี้คือ ฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรม โดยเริ่มเข้าใจก่อนว่าธรรมคืออะไร ขอให้เราเริ่มให้ถูก ช้าแต่ถูกทางก็จะไปถึงหนทาง เป้าหมายที่ถูกได้ ดังนั้นตอนนี้ไม่ต้องทำอะไร นอกจากฟังพระธรรมให้เข้าใจขึ้นโดยเริ่มที่ธรรมะคืออะไร
ศาสนาพุทธเป็นเรื่องของปัญญา คำสอนของพระพุทธเจ้าเป็นเรื่องลึกซึ้งเข้าใจอยาก แต่ก็สามารถเข้าใจใด้ ถ้าศึกษาด้วยความละเอียดรอบครอบไม่เผิน ศึกษาด้วยความเคารพ ไม่คิดเอง คนส่วนใหญ่คิดว่ารู้แล้ว หรือไม่ต้องศึกษา ไปปฏิบัติเลย ย่อมไปในท่างที่ผิด เช่นคำว่า สมาธิ สติ ปัญญา จิต กุศล อกุศล สุข คิดว่ารู้แล้ว แต่อาจเข้าใจผิดหรือรู้ผิด เช่น สมาธิเป็นอาการของจิตที่ตั้งมั่นในอารมณ์ใดอารมณ์หนึ่งจึงเกิดเป็นลักษณะของสมาธิขึ้นมา องค์ธรรมได้แก่ เอกคตาเจตสิกที่เกิดกับจิตทุกประเภท ทั้งกุศลและอกุศล สุขเวทนา เกิดกับโลภะ ๔ ดวง เกิดกับ มหากุศล ๔ ดวง ถ้าอะไรที่ชอบทำให้เกิดความสุขจิตสงบนั้น เป็นโลภะมูลจิต ก็เป็นการเจริญโลภะซึ่งเป็นสมุหทัย ก็ไปกันคนละทาง สติ เป็นเจตสิกที่เกิดกับกุศลจิตเท่านั้นไม่เกิดกันอกุศลเลย การรู้สึกที่กายเคลื่อนไหวเป็นกุศลอย่างไร ถ้าไม่เป็นกุศลสติจะเกิดไม่ได้เลย ส่วนปัญญาไม่ต้องพูดถึง แม้เป็นกุศลปัญญาจะเกิดหรือไม่ก็ได้ จิตเกิดดับเร็วมากเกิดที่ไหนดับที่นั้นไม่มีการไหลไปไหนเลย นี่เป็นสิ่งที่ควรพิจารณา ชาวพุทธไม่ควรเชื่อง่าย ผิดแล้วแก้ยาก มีโทษมากเรียกว่ามิฉาทิฐิ.

You may also like

Leave a Comment

ช่องทางติดตามข่าวสาร

Copyright @2024  All Right Reserved – Buddhawisdomfoundation Buddhawisdom

-
00:00
00:00
Update Required Flash plugin
-
00:00
00:00